5 tips voor een mooi manuscript!

Prentenboeken schrijven vind ik een van de leukste dingen die er zijn. In september komt dan ook mijn prentenboek Een Beetje Bang uit. Yes! Om tot dit prentenboek te komen, heb ik advies gevraagd bij twee schrijfcoaches en heb ik drie schrijfcursussen gevolgd rondom kinderboeken voor het jonge kind. Graag deel ik de lessen die ik hieruit heb geleerd.
In dit artikel lees je dan ook 5 tips voor het schrijven van je prentenboek en een checklist om je manuscript op te sturen naar de uitgever. Ook heb ik voor de liefhebber een kant-en-klaar prentenboeksjabloon gemaakt, dat je alleen nog hoeft in te vullen met je verhaal. Zo is je manuscript meteen netjes en compleet.
Tip 1: Thema
Een prentenboek is voor kinderen van ongeveer twee tot zes jaar oud. Deze jonge kinderen houden van andere thema's dan oudere kinderen. Test je idee bij een aantal kinderen in de leeftijdsgroep of zoek online naar andere voorbeelden van prentenboeken in dit thema. Enkele thema's die altijd goed zijn voor deze doelgroep: Dieren, natuur en verjaardagsfeestjes.
Tip 2: Zorg dat je verhaal echt een beeldverhaal is
Dit klinkt misschien als een open deur, maar het komt regelmatig voor dat een schrijver een prentenboekverhaal opstuurt dat net zo goed een luisterverhaal zonder prenten had kunnen zijn. De kracht van een prentenboek is juist dat het beeld en de tekst elkaar versterken. Soms doordat je in het beeld in detail ziet wat er in de tekst gebeurt, maar ook soms juist als grappige tegenhanger van de tekst. Hoe dan ook, ga voor jezelf na hoe je tekst en afbeeldingen samengaan in je verhaal.
Tip 3: Standaard prentenboek
Als je wil debuteren met een prentenboek, is het handig om te starten met een standaard prentenboek qua formaat. Uitgeverijen zijn vaak een beetje huiverig om bij een nieuwe schrijver allerlei speciale (dure) zaken toe te voegen zoals flapjes, extra pagina's of muziek. Tenzij je een heel origineel idee hebt, dan kan het natuurlijk altijd.

Standaard formaat:
12 spreads (24 pagina's van steeds 2 naast elkaar)
Ongeveer 500 woorden (liever iets minder dan iets meer)
Tip 4: Opbouw verhaal
In een standaard prentenboek zit meestal een flinke spanningsboog. Jonge kinderen kunnen zich nog niet zo lang concentreren, dus is het belangrijk dat je boek meteen de aandacht grijpt en deze vasthoudt met herhaling en spanningsopbouw. Dit kan op allerlei manieren. Hieronder vind je een voorbeeld:
Start
In de eerste spread begin je midden in de actie. Je ziet de hoofdpersoon iets geks doen of er gebeurt iets bijzonders of schattigs. Bijvoorbeeld: Je ziet een schattig dier in een gigantische cadeauwinkel.
Probleem introduceren
In de tweede (en eventueel derde) spread laat je het 'probleem' van de hoofdpersoon zien. Bijvoorbeeld: het dier wil een perfect verjaardagscadeau zoeken.
Spanningsopbouw en herhaling

In de derde tot ongeveer de tiende spread bouw je de spanning op. Bijvoorbeeld: De hoofdpersoon vindt steeds grotere en gekkere cadeaus.
Twist
Tegen het einde gebeurt er iets waardoor het probleem op een grappige/bijzondere/mooie manier is opgelost. Of er ontstaat juist een nieuw probleem. Zorg dat alle tekst en afbeeldingen opbouwen naar deze verrassende twist. Bijvoorbeeld: de jarige houdt helemaal niet van cadeau's, alleen van ...
Afronding
Na de twist rond je het verhaal rustig af. Bijvoorbeeld: De taart wordt binnengebracht en iedereen is de cadeau's vergeten.
Tip 5: Simpel taalgebruik
Het mooie van een prentenboek is dat je veel dingen ongezegd kunt laten. Je hoeft niet te vertellen in tekst wie er allemaal in de kamer is. Dat zie je wel in de afbeelding. Zo kun je je tekst lekker actief en kort maken. Gebruik het liefst korte zinnen en actieve vormen. En stel ook soms vragen aan de lezer of laat een lezer iets aanwijzen of volgen met zijn vinger.
Bijvoorbeeld:
Giraffe heeft het cadeau uitgepakt.
kun je beter omschrijven naar
Giraffe pakt het cadeau uit.
En in plaats van:
Het gigantische cadeau zat bomvol prullaria en was bedekt met allerlei kleuren glitters. Er zit vast iets heel bijzonders in.
Zou je kunnen schrijven:
Het cadeau puilde aan alle kanten uit!
Ook zat het onder de regenboogglitters.
Wat denk je dat erin zit?
Word-sjabloon
Om het je nog makkelijker te maken heb ik alle onderdelen van een prentenboek samengevoegd in een kant-en-klaar Word-sjabloon. Met dit sjabloon kun je met 1 klik op de juiste plaats in het manuscript je tekst schrijven. Zo heb je altijd het juiste aantal spreads, afbeeldingsomschrijvingen en kun je controleren of je de standaardopbouw goed hebt toegepast. Inclusief tips en een checklist voor het opsturen van je manuscript naar een uitgever. Bekijk hoe het werkt in de onderstaande video. Bestellen kan in de webshop.
